به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر محمدتقی جغتایی صبح امروز در مراسم افتتاحیه چهاردهمین کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی، ضمن خوش‌آمدگویی به اساتید و پژوهشگران، اظهار کرد: این کنگره به صورت پیوسته طی چهارده سال گذشته در همین محل و تقریباً در همین زمان برگزار شده و استمرار این روند، نتیجه اعتماد جامعه علمی و حضور پررنگ اساتید و دانشمندان کشور در حوزه علوم اعصاب است. 

وی با بیان اینکه کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی، صرفاً یک رویداد علمی نیست بلکه یک گردهمایی علمی است، افزود: پنل‌های تخصصی، کارگاه‌های بالینی و آموزشی، نشست‌های دانش‌آموزی، دانشجویی و دستیاری و بخش نمایشگاهی با حضور فعال شرکت‌های دانش‌بنیان بخش های متنوع کنگره هستند.

جغتایی گفت: انجمن علوم اعصاب ایران از دل همین کنگره شکل گرفته است و ساختار آن از ابتدا ماهیت میان‌رشته‌ای داشته است، بنابراین اجتماع نوروساینتیست‌ها، نورولوژیست‌ها، جراحان مغز و اعصاب، روان‌پزشکان و ... اساس هویت این کنگره را تشکیل داده است.

رئیس چهاردهمین کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی افزود: علوم اعصاب یکی از ده حوزه علمی برتر جهان است، دانشی که نه‌فقط درمان بیماری‌های مغز و اعصاب را هدف گرفته، بلکه به سلامت ذهن، رفتار و کیفیت زندگی انسان‌ها می‌اندیشد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در ادامه گفت: از نیمه دوم قرن بیستم، علوم اعصاب دیگر تنها محدود به مطالعه ساختار مغز نبود، بلکه به حوزه بررسی عملکردهای شناختی، رفتاری و مهارت‌های مغزی انسان گسترش پیدا کرد.

وی فناوری‌های کلیدی مانند تحریک مغزی، الکتروفیزیولوژی و تصویربرداری پیشرفته را عامل جهش جهانی در شناخت مغز دانست و گفت: از دهه ۱۹۹۰ به بعد، دوران موسوم به «دهه مغز» زمینه‌ساز شکل‌گیری طرح‌های کلان بین‌المللی شد که امروزه در آمریکا، اروپا، چین و کره جنوبی ادامه دارند.

رئیس چهاردهمین کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی  با بیان اینکه مفهوم سرمایه مغزی ((Brain Capital را محور توجه جهانی است، افزود:  در قرن بیستم تمرکز علوم اعصاب بر ژن و ساختار بود، اما در قرن بیست‌و‌یکم بر توانمندسازی شناختی افراد متمرکز شده و امروز موفقیت فردی و اجتماعی، بیش از توان فیزیکی به سطح مهارت‌های شناختی و خلاقیت انسان وابسته است.

وی با اشاره به گزارش‌های آخرین شماره مجله نیچر که مغز را محرک اصلی پیشرفت انسانی معرفی کرده، یادآور شد: این رویکرد هم ‌اکنون در برنامه‌های جهانی سلامت مغز در دستور کار سازمان جهانی بهداشت قرار دارد، به‌ویژه پس از انتشار گزارش ۲۰۲۲ که کشورها را به تدوین استراتژی‌های ملی سلامت مغز فراخوانده است.

جغتایی تشریح کرد: کشورهایی نظیر سوئیس، آمریکا، اتحادیه اروپا و چین هر یک برنامه ملی مغز خود را آغاز کرده‌اند؛ به عنوان مثال،  برنامه آمریکایی  که از سال ۲۰۱۴ آغاز شده، سه محور اصلی دارد که شامل  شناسایی و اطلس سلول‌های مغز انسان تا سال 2027، نقشه‌برداری ارتباطات صد میلیارد نورون مغزی  و  توسعه فناوری‌های ژنتیکی-پروتئینی برای اصلاح و هدایت عملکرد مغ  می شوند.

وی ادامه داد: در اروپا نیز طرح «Human Brain Project» با مشارکت ده‌ها کشور و صدها پژوهشگر فعال است و در آسیا، کشور چین با سرمایه‌گذاری حدود ۱۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۰، در پی طراحی ابرکامپیوتر مغزبا مدل‌سازی دو میلیارد نورون و سیناپس است؛  کره جنوبی نیز از پیشگامان تخصیص بودجه ملی به حوزه نوروتکنولوژی و سلامت مغز محسوب می‌شود.

رئیس چهاردهمین کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی گفت: ما در کشور پروژه‌های خوبی داریم، اما بیش‌تر به صورت پراکنده و کوتاه‌مدت انجام می‌شوند؛ در حالی که لازم است طرح‌های ملی بلندمدت با هم‌افزایی مراکز علمی و تحقیقاتی اجرا شود.

وی با اشاره به زیرساخت‌های موجود مانند آزمایشگاه نقش‌برداری مغز، مرکز مغز دانشگاه علوم پزشکی ایران و فعالیت ستاد علوم شناختی، تأکید کرد: کشور ظرفیت علمی، انسانی و مدیریتی مناسبی دارد، به عنوان نمونه رئیس‌جمهور پزشک است، معاونان وزارت بهداشت از نوروساینتیست‌های فعال هستند و حمایت دولتی از پژوهش‌های مغز همواره وجود دارد.